Nieuwsbrief 2011 - Hackfortsche Windmolen Vorden

Nieuwsbrief van de Stichting Vrienden van de Vordense Molens

Geachte donateurs van de “Stichting Vrienden van de Vordense Molens”

De Stichting Vrienden van de Vordense Molens bestaat  nu 10 JAAR.
En zie, het gaat goed met de Vordense Molens!
Maar de rol van de Stichting bleef beperkt tot de Hackfortsche Windmolen….. Gelukkig!

Waarom werd de stichting toentertijd opgericht?
Allereerst was daar de” Hackfortsche windmolen” die de gemeente als een molensteen om de nek hing. Er was een frisse club vrijwilligers nodig, die zich over deze molen zou ontfermen en deze molen een plaatsje zou geven in Vorden.
Verder was er molen “de Hoop” (in een vervallen staat , uit voorzorg was er al een wiek afgezaagd), waarvoor de Stichting zich wilde inspannen en dan was er nog een molen, de molen in Linde en wie weet zou die op enig moment  ook behoefte hebben aan een overkoepelende stichting om te overleven. Zo was het idee.
In die ambitieuze stemming werd de Stichting Vordense Molens en de Stichting Vrienden van de Vordense Molens opgericht. Dus Vordense Molen”s”, en voor welke molens die “S” zou komen te staan, dat zou de toekomst wel leren.

Nu zijn we 10 jaar verder en mogen we constateren dat het goed gaat met de Vordense Molens. En dat niet dankzij de Stichting maar vooral dankzij de inzet van de  eigenaren van die molens. Dat geldt ook voor onze eigen Windmolen.
Maar laten we eerst kijken naar die molen die er 10 jaar geleden zo slecht bij stond. Het is nu een parel die Vorden siert als men vanuit Zutphen het dorp binnenkomt. En dat allemaal dankzij de tomeloze inzet van de Erik en Louisa van Ark.
En dan de molen in Linde. Al heel lang in het bezit van de fam. Hoefnagels die de molen al tientallen jaren draaiende hield maar die nu is overgenomen door de Lindese aannemer Ruiterkamp, die als aannemer wel raad weet met een gebouw als een molen. Wij hebben hem al op de cursus “vrijwillig molenaar” gezien en zelfs het theater onder de molen is weer nieuw leven ingeblazen.
De  watermolen in Hackfort, had met Natuurmonumenten natuurlijk altijd al een solide partner en vormt samen met het landgoed en het kasteel Hackfort een eersteklas trekpleister.
En tot slot dan de Hackfortsche Windmolen. Dit is de molen van de Stichting Vordense Molens. Sinds de oprichting 10 jaar geleden is die stichting met  overheidssubsidies en de inkomsten van rondleidingen en de (uw) donateurinkomsten in staat geweest om deze molen, die in een zeer achterstallige staat van onderhoud verkeerde,  stukje bij beetje te restaureren.

4-molendorp
Het is al vaker gezegd, maar we herhalen het na 10 jaar nog maar eens. Vorden is dan wel bekend als het 8- kastelendorp maar zou ook het 4-molendorp kunnen heten.
En dat is iets waarvan we nauwelijks beseffen hoe bijzonder dat is. En dat het nu met al die molens zo goed gaat is ook iets dat zo gewoon lijkt. Maar dat is het niet!
Als men oude prenten van Vorden ziet en ziet wat er aan fraaie boerderijen en statige panden is afgebroken, is het duidelijk dat men de waarde voor het dorp in die tijd niet besefte.  Zo had Vorden tot in de jaren ‘30 van de vorige eeuw ook nog 2 bijzondere molens. Een Stenderkastmolen waar de Molenweg haar naam aan te danken heeft en bij kasteel Vorden was sinds mensenheugenis een watermolen die behalve graanmolen ook oliemolen was. Behalve het besef voor de waarde, ontbraken natuurlijk ook vaak ook de financiële middelen. Het behoud van oude gebouwen is  duur en het werd steeds profijtelijker om vierkante meters (bouwgrond) te gelde te maken.

Maar hoe gaat het met de Hackfortsche Windmolen. Uw molen.
De Hackfortsche Windmolen is natuurlijk publiek bezit. Het hele streven van de Stichting is om het gebouw in goede staat te houden en om de molen een functie in Vorden te geven. Als er gedraaid wordt, dan is iedereen van harte welkom. De kinderen uit de buurt weten allemaal de molen te vinden en we hebben al heel veel schoolklassen op bezoek gehad.

Grote reparaties
In de tien jaar zijn heel veel grote restauraties uitgevoerd. De kap is vernieuwd, de staart van de molen is vervangen, de remkleppen zijn opgeknapt, de stelling is deels vervangen en dichtgelegd, de binnenmuren zijn opnieuw gestuukt, en dit jaar nog zijn een aantal liggers van de stelling door de molenmaker vernieuwd.

Het dagelijkse molenaarswerk.
Naast de grote klussen wordt er wekelijks gewerkt in de molen. Er is altijd wel wat te doen. Zo bleef het bedienen van de remkleppen heel zwaar. De oorzaak was de zwichtstang. En daar wordt het meteen weer leuk. Waar een molen een verzameling is van wieken raderen en assen en andere onderdelen die voor een leek niet te bevatten zijn, is de benaming van al deze onderdelen zo mogelijk nog wonderbaarlijker. Welnu, de zwichtstang is een meters-lange stang die in de lengte door de as van de molen loopt. Die was door jarenlang gebruik een beetje vastgelopen. Door langdurig spoelen en smeren met een keur aan middelen is het gelukt om hem weer “gangs”te krijgen.
Maar ook het kruien van de molen was een karwei dat een bezoek aan de sportschool overbodig maakte. Jaren is gedacht dat de molen “nu eenmaal” zwaar kruide totdat de molenaars écht met het ‘neutenkruiwerk’ (weer zo´n woord) aan de gang gingen. Het resultaat? Na zoveel jaren kruit (het draaien van de kap mét de wieken) de molen weer als een zonnetje. En zo zijn de molenaars elke week bezig om de molen in conditie te houden. Het stucwerk van de binnenmuren was op een aantal plaatsten beschadigd en is weer gerepareerd. De binnenmuren zijn gedeeltelijk van een nieuw sausje voorzien. De leklatjes op de schoren zijn vervangen, de gietijzeren kozijnen zijn allemaal in de menie gezet en zo kunnen we nog wel een bladzijde doorgaan.
We hebben honderden schoolkinderen op de molen gehad voor het molenspel en het aantal bezoekers dat op de molen komt stijgt elk jaar.
Ook het aantal omwentelingen dat de molen heeft gemaakt stijgt. Dit jaar waren het er 150.000. Het streven is, om de molen vaker te laten draaien en we zijn dan ook altijd op zoek naar liefhebbers die vrijwillig molenaar willen worden.

Tot slot.
De Stichting heeft een honderdtal donateurs. U bent er één van. Wij doen ons best om het aantal donateurs op peil te houden. Het is voor ons de voornaamste inkomstenbron.
Wij hopen dat u ook dit keer uw donateurbijdrage wilt storten.
Eén ding is duidelijk. Wij kennen geen strijkstokken en eindejaarsbonussen. Ieder dubbeltje wordt voor de molen gebruikt.
U draagt als donateur uw steentje bij aan het behoud van de Hackfortsche windmolen en we hopen dat u, alleen aan dat feit al, genoeg voldoening beleeft.
Wij zijn blij met uw bijdrage en wij zullen ons best blijven doen om dit stoere gebouw een functie te geven in ons mooie dorp.
Bijgaand ontvangt u de acceptgiro met daarop het bedrag ingevuld dat u vorig jaar hebt gedoneerd.
Bij voorbaat dank en met “wiekende groet”

Harmjan Warringa
secretaris van de
Stichting Vrienden van de Vordense Molens
Lindeseweg 97251 NG Vorden
Tel. 0575-551021