Nieuwsbrief 2012 - Hackfortsche Windmolen Vorden

                                     

Nieuwsbrief van de Stichting Vrienden van de Vordense Molens

Geachte donateurs van de “Stichting Vrienden van de Vordense Molens”

De afgelopen jaren konden we elke nieuwsbrief moeiteloos vullen met foto’s en verslagen van grote restauraties die we, mede dankzij uw bijdrage, konden laten uitvoeren.
Maar gelukkig is dat niet elk jaar aan de orde. Maar daarover later meer.
De berichtgeving die dan overblijft is natuurlijk veel minder indrukwekkend.
Dan vervelen wij u misschien met verhalen over het schilderwerk, dat de molenaars elk jaar weer doen, over het smeerschema, dat ze nauwgezet uitvoeren, over de takken die de kraaien elk jaar weer in ons neutenkruiwerk deponeren maar óók over de vele bezoekers die we rondleiden en het draaien voor “De Prins”.

Bezoekers
Er zijn kennelijk heel veel Nederlanders die nu en dan een buitenlander op bezoek krijgen. En die nemen ze dan mee naar de molen. Het leuke is, dat het voor die Nederlander vaak óók de eerste keer is dat ze een molen bezoeken en ze zijn vaak evenzeer verrast door het historische belang van de molens voor Nederland als hun Amerikaanse gast. Allereerst laten we zien hoe onze molen werkt. Hoe je de hele kap en wieken moet draaien om goed in de wind te staan, en hoe de stenen malen. Maar we vertellen ook over het belang, vroeger, van molens voor Nederland.  Dan vertellen we over de poldermolens die in het westen van ons land in slagorde staan opgesteld om de polder leeg te malen. Zo schept de ene  molen het water 11/2 meter omhoog naar de volgende molen  en die weer naar de volgende tot het water na 6 molens  tenslotte,…hup, óver de dijk de zee in kan. En hoe die polders steeds dieper worden omdat de bodem, zonder water, meters inklinkt, waardoor je nóg meer molens moet inschakelen. En we vertellen over de zaagmolens waarmee je in korte tijd prachtige planken kon zagen waardoor ze 400 jaar geleden zo’n, V.O.C.-schip in een drie maanden tijd konden bouwen. En over de pakweg 10.000 industriemolens die je in die tijd in Nederland had voor het malen van graan, het maken van papier, van verfpigment en wat al niet. En dat betekende dat Nederland zijn eigen industriële revolutie had waardoor dat kleine landje zo vooraanstaand werd. Dus: Zonder molens geen V.O.C. .  Laat staan; Een V.O.C. mentaliteit!
En zo passeert het canon van Nederlands eerste industriële revolutie met namen als Leeghwater, Corneliszoon en Tsaar Peter en krijgt de Nederlandse bezoeker mét zijn Amerikaanse gast een kleine inburgeringcursus.
En altijd weer vertrekken de gasten tevreden en de gastheren verrast over hun verworven kennis van hun eigen vaderlandse geschiedenis.

Een molen moet draaien ook al wordt er niet gemalen.
Als de molenaars “voor de Prins”draaien dan willen ze ook iets om handen hebben. Natuurlijk  drinken ze een bakje koffie en bespreken het weer maar ze zijn toch vooral bezig met onderhoud. Maar het uiteindelijke prodúct dat ze leveren, is een molen die draait. “Voor de Prins”.
En weet U hoe ze aan die term komen? Tijdens het beleg van Leiden door de Spanjaarden draaiden ze zonder dat er wat te malen was om de Spanjaarden het idee te geven dat er nog genoeg graan was om te malen. En dat noemden ze dan “Draaien voor de Prins”(van Oranje).

Het grote onderhoud.
Het echte grote onderhoud waarover hierboven sprake is, is gelukkig niet altijd nodig. Maar zit er altijd wel weer aan te komen. Daarom moeten we vooruit denken. Spaarzaam zijn en alle bronnen benutten. De belangrijkste bron is de BRIM-regeling van de Rijksdienst voor Cultureel erfgoed. Want dat is onze molen. Een cultureel erfgoed. Onze molen is een rijksmonument

De BRIM-regeling en het PIP-model
En om rijksmonumenten in stand te houden is er “het Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten”: afgekort als “Brim”. De overheid komt met deze regeling monumenteigenaren financieel tegemoet om hun monument sober en planmatig te onderhouden.
Voor periodes van 6 jaar wordt de behoefte voor het onderhoud van het monument volgens een PIP-plan vastgesteld. De afkorting “PIP” staat voor Periodiek Instandhoudings Plan.
Het PIP  vullen  we in na een inventarisatie van alle gaande en staande delen van de molen die de komende 6 jaar in aanmerking komen voor restauratie of reparatie. Dit bedrag geven we door en als alles meezit, dan wordt 60 % daarvan via de BRIM-regeling gehonoreerd. De provincie komt in het beste geval ook over de brug met 20% en voor de laatste 20% doen we een beroep op onze donateurs en gulle schenkers.
U begrijpt dat het van groot belang is dat we de mogelijkheden die de overheid ons biedt ten volle benutten. Dat is vooral de taak van de formele eigenaar van de molen, De Stichting Vordense Molens. De Stichting Vrienden van de Vordense Molens onderhoud het contact met de donateurs en organiseert bezigheden op de molen. (Molendag, Het Molenspel enz.) maar feitelijk zijn de beide stichtingen twee handen op één buik.

De crisis en de molen
Een windmolen met metersdikke muren krijgt de crisis er niet zomaar onder. En dan wordt dat in overdrachtelijke zin bedoeld. Want gelukkig heeft het kille bezuinigingsklimaat nog geen grip op de voortzetting van de subsidie van rijkswege voor de monumenten.
Want we hebben in Nederland natuurlijk niet zoveel monumenten meer.
Wij voelen ons ook erg gesteund door een donatie van een inwoner van Vorden die ons werk op de molen zo waardeert dat ze besloten heeft om de molen te steunen met 500€.

Tot slot.
De Stichting heeft een honderdtal donateurs. U bent er één van. Wij doen ons best om het aantal donateurs op peil te houden. Het is voor ons een onmisbare inkomstenbron.
Wij hopen dat u ook dit keer uw donateurbijdrage wilt storten.
Eén ding is duidelijk. Wij kennen geen strijkstokken en eindejaarsbonussen. Ieder dubbeltje wordt voor de molen gebruikt.
U draagt als donateur uw steentje bij aan het behoud van de Hackfortsche windmolen en we hopen dat u, alleen aan dat feit al, genoeg voldoening beleeft.
Wij zijn blij met uw bijdrage en wij zullen ons best blijven doen om dit stoere gebouw een functie te blijven geven in ons mooie dorp.
Bijgaand ontvangt u de acceptgiro met daarop het bedrag ingevuld dat u vorig jaar hebt gedoneerd.
Bij voorbaat dank en met “wiekende groet”.

Harmjan Warringa
Stichting Vrienden van de Vordense Molens
Lindeseweg 97251 NG Vorden
Tel. 0575-551021