De actuele beschrijving van de Hackfortschewindmolen in de Nederlandse molendatabase:

De techniek van de Hackfortsche Windmolen.

Al duizenden jaren maakt men van graankorrels etenswaren. Alleen zijn graankorrels te hard om zomaar geconsumeerd te worden. De korrels moeten worden opengebroken en fijngemalen om verwerkt te worden tot bijvoorbeeld brood of koek. Men kwam erachter dat graan kon worden gemalen door twee platte stenen tegen elkaar aan te wrijven. Door de jaren heen werd gezocht naar manieren om sneller en makkelijker te malen. Eén van de resultaten hiervan zijn korenmolens zoals de Hackfortsche windmolen. In de molen zijn twee platte stenen te vinden, genaamd de loper en de ligger. Tussen deze stenen wordt het graan gemalen.

De molen heeft diverse verdiepingen die zolders worden genoemd. De bovenste zolder wordt de kapzolder genoemd. Hier is de kap te vinden die los op de molen ligt en 360 graden draaibaar is. Zo kunnen de wieken op de wind worden gezet. In de kap vindt men vele onderdelen waaronder de bovenas. Aan de voorkant van de bovenas zitten de roegaten waar de wieken zijn doorgestoken. Dus als de wieken draaien, zal de bovenas meedraaien.

Doordat de maalstenen een stuk lager liggen moet de draaiende beweging naar beneden worden overgebracht. Om dit te realiseren wordt er via een wiel om de bovenas een verticale balk aangedreven. Deze balk wordt de koningsspil genoemd.

De onderkant van de koningsspil bevindt zich op een andere zolder, namelijk de steenzolder. Hier zijn ook de stenen te vinden die het maalwerk verrichten.

Aan de onderkant van de koningsspil vindt men het spoorwiel, die via een overbrenging de steen kan laten draaien. Nu kan men graan tussen de stenen doen en wordt er gemalen.

In de hele overbrengingen zitten diverse versnellingen, waardoor de steen ongeveer zes keer ronddraait als de wieken één keer rond zijn gegaan.

Nog een zolder lager wordt het meel opgevangen in zakken. Dit heet dan ook de meelzolder.

Op de steenzolder bevinden zich ook twee deuren om naar buiten te gaan. Als je hier naar buiten gaat kom je op de stelling rondom de molen van waaruit de molen wordt bediend.

Onder andere het mechanisme om de molen op de wind te draaien (het kruien) is hier te vinden. Ook de vang, waarmee de molen tot stilstand kan worden gebracht, wordt vanaf hier bediend.

Op onderstaande video en foto's elders is te zien dat de Hackfortsche windmolen niet vier dezelfde wieken heeft. Twee wieken zijn uitgerust met het ''Ten Have wieksysteem'' dit systeem is eind jaren 30 uitgevonden in Vorden.

Het voordeel van dit systeem is dat dat de molenaar minder zeilen hoeft te leggen en dat de molen de snelheid kan reguleren door (deels) de kleppen te openen. Vanaf de stelling kunnen de kleppen worden bediend. De molenaar kan instellen bij welke snelheid de kleppen opengaan, en de wieken zullen afremmen.

Dit zorgt ervoor dat de molen niet snel ''op hol'' wil slaan, wat betekend dat de molen te hard draait om veilig te kunnen opereren.

Wil je meer of uitgebreidere informatie over de molen? Of wil je het allemaal in het echt zien? Kom dan langs en stel al je vragen aan de molenaar. We vinden het leuk om je vragen te beantwoorden!

Het totaaloverzicht van het binnenwerk van de molen vindt u hier.

Animatievideo en plaatjes van de werking en techniek van de Hackfortsche Windmolen: 

Klik op een foto voor een groter formaat

Sub-tabs: